ارزیابی کیفی کلیشه های رادیوگرافی

از آنجائیکه در یک بخش رادیولوژی بهای فیلم، مواد شیمیایی و استهلاک دستگاهها، 80% از کل هزینه آن بخش را تشکیل می دهند، عدم موفقیت در تهیه کلیشه های مطلوب رادیوگرافی از نظر اقتصادی، هزینه سنگینی را به سیستم بهداشتی و درمانی تحمیل می کند، تجزیه و تحلیل کلیشه های کنار گذاشته شده رادیوگرافی در حقیقت مقدمه ای جهت اجرای برنامه کنترل کیفی محسوب می گردد. بنابراین با بررسی نحوه فعالیت بخشهای رادیوگرافی به منظور ارزیابی کیفی این واحدها، نقاط ضعف سیستم نمایان شده و می توان در رفع آنها کوشش نمود. در این طرح سعی شد تا ضمن بررسی علل کنارگذاشتن فیلم، عوامل موثر بر آن نیز شناسایی گردد تا با به حداقل رساندن این عوامل، علاوه بر صرفه جویی در هزینه بیمارستانها، حفاظت بیشتری در برابر تابش گیری بیماران و پرسنل انجام شود. به منظور کاهش نقش تکنسینها به عنوان یک عامل مخدوش کننده در نمونه گیری از فیلمهای کنار گذاشته شده و تکراری، تعدادی از دانشجویان ترم آخر رادیولوژی تحت آموزش قرار گرفتند و نحوه بررسی فیلمها برای آنهاشرح داده شد. سپس تمام فیلمهایی که از بیماران مراجعه کننده به بخشهای رادیوگرافی تهیه شده بود در شیفت صبح 3 بیمارستان آموزشی شهر سمنان بلافاصله پس از خروج از دستگاه ظهور مورد بررسی قرار گرفت. در مدت جمع آوری نمونه ها، 3067 کلیشه از 1670 بیمار تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون k2 و نسبت استفاده شد. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که 17/1% از کل تصاویری که تهیه شده بودند تکرار شدند در حالی که میزان کل فیلمهایی که کنار گذاشته شده بودند، 5% و مقدار واقعی فیلمهای خراب شده که کیفیت پایین داشتند 98/7% بوده است. در این آزمایش مشخص شد که بین تصاویر کنار گذاشته شده توسط مردان (7/3%) و زنان (2/6%) اختلاف معنی داری وجود دارد(0024/0=pv). مهمترین عامل کنار گذاشتن کلیشه های رادیوگرافی، حالت گماری نامناسب بیمار (3/29%) و دومین عامل، خطای اکسپوژر(4/24%) بوده است. یافته ها حاکی از این نکته است که 9/2% از تصاویر تهیه شده فاقد کیفیت مطلوب هستند اما بدون کنار گذاشتن یا تکرار، به عنوان کلیشه های سالم در اختیار بیمار قرار داده می شوند که در بیمارستان دارای بخش اورژانس این نکته چشمگیرتر می باشد